مؤلف، در پژوهش حاضر، با تتبّع گسترده در نصوص روایی و تاریخیِ موجود، اقوال و آرای ابان بن تغلب در حوزه‌های گوناگون در محور سه کتاب ابان با عناوین الفضائل، غریب القرآن یا معانی القرآن و کتاب القرائات را بازیابی نموده است که هر یک در بخشی جداگانه برای اوّلین بار در جهان اسلام عرضه می‌گردد. این میراثِ بازیابی شده، اگر چه اصالت و قدمت نخستین را ندارد، امّا می‌تواند اندکی از دانش فراوان ابان را انعکاس دهد.