در این نوشته، مسیر فهم حدیث به دو بخش اصلی «فهم متن» و «فهم مقصود» تقسیم شده است. مراحل فهم متن، در همین کتاب تبیین می شود؛ ولی مراحل فهم مقصود، به درس های بعدی فقه الحدیث واگذار شده است.

در کتاب «اسباب اختلاف الحدیث»، هشتاد سبب اختلاف حدیث معرفی و بررسی شده است که در مجموع به پنج عنوان کلی دسته‌بندی شده‌اند: 1.عوارض نقل حدیث؛ 2. مناسبات محیط قانونگذارى؛ 3. اسلوب‏‌هاى بیانى؛ 4. زمینه‌‏ها و شرایط زمانى و مکانى و 5. خصوصیات روایات تفسیرى. در هر یک از این هشتاد سبب اختلاف، نخست اصل سبب توضیح داده شده است، سپس یک یا چندین مثال‏ روایى مناسب با آن بیان شده و دست آخر راهکار حل اختلاف در مثال مورد نظر، ارائه شده است‏. مجموع روایات نقل شده در این کتاب به عنوان مثال‏‌هاى شناسایى اسباب اختلاف، 653 فقره است.