محمد بن عیسی بن عبید در آیینه پنج گفتار | سیدعلیرضا حسینی شیرازی، محمد لطفی پور | نشر رود آبی
محمد بن عیسی بن عبید، از زمره راویان مورد اختلاف است. شخصیت این راوی، پس از پیدایش رویکرد اعتبارسنجی متاخران، که برخاسته از حوزه علمی فرهنگی حلّه در سال های پایانی قرن هفتم هجری و آغازین سال های هشتم هجری است، در گذر زمان به شدّت مورد اختلاف رجال شناسان و فقیهان قرار گرفته است.
وثاقت و بلندای مقام علمی، ره‌آورد برخی دیدگاه ها و ضعف و رویگردانی از احادیث وی، یا بخش قابل توجهی از احادیث وی، پیامد دیدگاهی دیگر است. نباید از یاد برد که ابهام در شخصیت وی نیز، دست‌آورد تلاش های راوی شناسانه گروه دیگری است.
یکی از بایسته های حدیث پژوهی و رجال پژوهی این دوران، بازشناخت نقش راوران در دریافت، پاسداشت و انتقال احادیث شیعه به نسل های پس از خود است. پدیده ای که بدون آگاهی همه جانبه از تاریخ خدیث شیعه، امکان پذیر نخواهد بود.
توثیق و تضعیف | مهدی غلامعلی | دارالحدیث
یکی از مباحث اصلی دانش رجال، تعیین اعتبار راوی و مقدار اعتماد به اوست.
این کار مهم، نیازمند توانایی استفاده از منابع رجالی، آگاهی از مبانی توثیق و تضعیف و نیز پیمودن مراحل منطقی آن است.
کتاب حاضر می کوشد تا با ارائه مبانی و دیگر آگاهی های لازم، مخاطبان را در بهره گیری از اطلاعات موجود در منابع رجالی برای توثیق و تضعیف راویان، یاری رساند.
کارکرد روایات در توثیق و تضعیف راویان | سیدمحمد مهدی طاهایی | معارف اهل بیت
از عصر حضور تا به امروز، فرمایشات معصومین علیهم السلام درباره راویان به تناسب, سبب اعتماد یا عدم اعتماد اصحاب و فقهای شیعه به افراد در پذیرش نقل قول ها به خصوص احادیث اهل بیت علیهم السلام می گشت.در این نگاشته مؤلف سعی کرده است با تتبعی وسیع، شواهدی از به کارگیری روایات معصومین علیهم السلام در توثیق و تضعیف راویان توسط فقهارانشان دهد. در ادامه با طرح دو نظر از فقهای معاصر مبنی بر ناکارآمدی روایات معصومین علیهم السلام درباره برخی از راویان با ویژگیهای خاص، به نقد و بررسی آن دو نظر پرداخته است. نگارنده ضمن آنکه ابهام های متعدد این چنین نظراتی رانشان داده، به تناقضات صاحبان نظر نیز اشاره کرده و با شواهدی از مضامین روایات، سعی نموده است تا ناتمامی مبنا و نظر مذکور را تبیین نماید.
ابراهیم بن هاشم | بازخوانی فرایند انتقال حدیث کوفه به قم و گمانههای وثاقت | سیدعلیرضا حسینی شیرازی | نشر رود آبی
چهره‌هایی چون ابراهيم بن هاشم، بیشترین فعالیت حدیثی خود را در مسیر دریافت و انتقال کتاب‌های حدیثی راویانی به کار بستند، که در همان بستر اعتماد را تولید شده و به نسل‌های پسینی انتقال یافته بودند. بنابراین چنین مجموعه‌هایی، صرف‌نظر از اینکه کدام راوی یا راویان، در فرایند انتقال آنها به دیگر نسل‌ها نقش‌آفرینی کنند، دارای اعتبار و باورپذیری کافی بودند.
تلاش اصلی این پژوهش، راستی آزمایی و تحلیل واقع بینانه عبارت اول من نشر حديث الكوفيين بقم، در یادکرد ابراهيم بن هاشم و سنجش توان این عبارت، در اثبات وثاقت این راوی است. طبیعی است که در این رهگذر، به کاستی‌ها و فراموشی‌های انجام یافته در تحلیل این عبارت، اشاره شده و در صورت نیاز، به بوته نقد سپرده شده است. به شکل طبیعی، پیش‌نیاز چنین تحلیلی، آگاهی همه‌جانبه از عصر زندگی و فعالیت حدیثی ابراهیم بن هاشم شناخت مهم‌ترین استادان و شاگردان وی و دیگر راویان انتقال دهنده احادیث کوفه به قم است.
دومین هدفی که این نوشتار، عهده‌دار آن است، واکاوی و بازخوانی گمانههای وثاقت ابراهيم بن هاشم است. توضیح بیشتر آنکه بحث از توثیق ابراهيم بن هاشم و توسعه ادله بر وثاقت وی، از دیرباز موردنظر انديشمندان رجال و فقیهان امامیه بوده است؛ چه اینکه روشن نشدن وثاقت این راوی، با وجود هزاران روایت از وی در مجامع حدیثی، امداد بسیاری را با ابهام روبرو می‌سازد.